ความพยายาม: เคล็ดลับความ “ไม่สำเร็จ” ของคุณคืออะไร
คุณเคยได้ยินอะไรแบบนี้หรือเปล่า ?
“คนประสบความสำเร็จไม่โทษ คนอื่น ฟ้าดิน เป็นเพราะเค้าพยายามพัฒนาตัวเอง”
การพูดแบบนี้ไม่ผิดนักหรอก (แต่ก็อาจจะไม่ถูกเช่นกัน แต่เอาเป็นว่าผมมองว่ามันนิยามคำไม่ชัดเจนเท่าไหร่ จะมองว่าถูกหรือผิดก็ขึ้นกับการตีความคำแต่ละคำ)
แต่มันผิดที่เชื่อประโยคด้านบน แล้วเอาไปสรุปว่า “พยายามพัฒนาตัวเอง แล้วจะประสบความสำเร็จ”
การอ้างเหตุผลแบบนี้ ไม่สมเหตุสมผล เพราะว่า
- บทกลับของมันไม่ได้มีอะไรมายืนยันว่าถูก
จบ.
เอาหละ เราจะมาขยายความกันหน่อยดีกว่าว่าทำไมบทกลับของมันจึงไม่ถูก ทั้ง ๆ ที่เราก็เห็นคนมากมายที่ประสบความสำเร็จจากความพยายาม และทำไมความเชื่อแบบนี้ถึงแพร่กระจายกันในสังคม
ประการแรก การหาตัวอย่างมายืนยันประโยค “พยายามพัฒนาตัวเอง แล้วจะประสบความสำเร็จ” เต็มไปด้วยตรรกะวิบัติและการเลือกตัวอย่าง ตัวอย่างที่เรามักจะเห็นกันตามทีวีหรือสื่อประชาสัมพันธ์ต่าง ๆ คือ คนที่พยายามพัฒนาตัวเอง “และ” ประสบความสำเร็จ ไม่ใช่ แต่กลับเอามาสนับสนุนว่าข้อความที่เชื่อมด้วยคำว่า “แล้ว” จริง ๆ แล้วเรื่องนี้ก็น่าจะเป็นธรรมชาติของมนุษย์แหละที่เราเห็นว่าสิ่งหนึ่งเกิดขึ้นพร้อมหรือตามหลังจากอีกส่ิงหนึ่งแล้วเราจะเดา/เชื่อเอาไว้ก่อนว่ามันน่าจะเป็นเหตุผลของกันและกัน
ประการที่สอง คือเรื่องของการเลือกรับตัวอย่างและ spotlight effect การเชื่อ/อนุมานว่าของสองสิ่งนั้นเป็นเหตุเป็นผลของกันและจะถูกลบล้างถ้าเราได้เห็นตัวอย่างที่ค้านความเชื่อ/สิ่งที่เราอนุมาน แต่ที่ไม่เป็นเช่นนั้นเพราะเราเห็นตัวอย่างของคนที่ประสบความสำเร็จมากมายที่ออกสื่อ และนั่นก็เป็นเพราะพวกเขาประสบความสำเร็จ พวกเราก็เลยได้เห็นพวกเขาทำอะไรต่อมิอะไรมากมายและเป็นที่น่าสนใจสำหรับสื่อ ทุกคนก็อยากจะรู้เคล็ดลับ/สิ่งที่คนเหล่านั้นทำให้ตัวเองประสบความสำเร็จ ในทางตรงกันข้าม คนที่พวกเราเห็นว่าเค้าไม่ประสบความสำเร็จ เราก็มักจะไม่ได้อยากรู้ว่าทำไมพวกเขาจึงเป็นเช่นนั้น เราจึงไม่เคยรู้ว่าเค้าพยายามมากแค่ไหน เรื่องราว/เคล็บลับ/ปัจจัยที่ทำให้เขาไม่ประสบความสำเร็จคืออะไร
ถ้าเราสนใจกันสักนิดว่าความไม่สำเร็จของเค้ามาจากอะไร หรือลองนั่งฟังเรื่องราวของคนที่ไม่สำเร็จดูบ้าง เราก็น่าจะเห็นได้ว่าเคล็ดลับเหล่านั้นต่างจากคนที่ประสบความสำเร็จอย่างไรบ้าง เราอาจได้เห็นว่ามีเงื่อนไขอีกหลายอย่างนอกจากความพยายามที่ทำให้คนสองประเภทนี้แตกต่างกัน ผมจะไม่บอกว่ามีอะไรบ้าง เพราะผมก็ไม่ได้มีหลักฐานอะไรมายืนยัน แต่ที่เขียนทั้งหมดนี้ก็เพื่อที่จะสื่อสารว่าการด่วนสรุปเช่นนี้เป็นการเอาหลักฐานที่ไม่เกี่ยวข้องเข้ามาสนับสนุนข้อสรุป และเป็นการกระโดดข้ามขั้นตอนการให้เหตุผลที่สำคัญไป
แนะนำให้ดูต่อ Vox ได้ทำคลิปเกี่ยวกับ Meritocracy ดูได้บน Youtube Meritocracy คือแนวคิดที่ว่าคนเราได้รับการเลื่อนชั้นทางสังคม ได้ชีวิตที่ดีขึ้นก็ต่อเมื่อมีการลงมือและทำงานอย่างหนัก
